(UPDATE) Saturnusbedekking op 4 januari!
Het nieuwe jaar start met een boeiend hemelverschijnsel op zaterdag 4 januari: de planeet Saturnus wordt bedekt door de maan!
Bij helder weer zal Urania die avond geopend zijn voor het publliek!
UPDATE 2/1/25: de weersvooruitzichten zijn niet goed, we zullen NIET geopend zijn.
Wat is er precies te zien?
Zaterdag 4 januari 2025 rond 18 uur. In het zuid-zuid-westen staat de maan. Het is een wassende maan, de maanschijf is voor 25 % verlicht. Heel de linkerkant is donker. Links van de maan is er een lichtpunt te zien, zelfs met het blote oog! Dat is de planeet Saturnus. Beide hemellichamen bewegen langzaam in hun dagelijkse baan naar het westen. Maar een aandachtige waarnemer merkt op dat Saturnus en maan langzaam naar mekaar toe kruipen. Tot om 18.26 uur Saturnus plots verdwenen is achter het donkere gedeelte van de maanschijf. Dit is een Saturnusbedekking. Wanneer het echt heel helder is, kan een waarnemer met een binoculair zelfs vaststellen dat ongeveer een halve minuut voor het verdwijnen, de helderheid van Saturnus wat vermindert. Die helderheidsdaling wordt veroorzaakt door het bedekken van de ringen.
Om 19.34 uur verschijnt Saturnus opnieuw, ditmaal aan de verlichte maanrand. Wie met een telescoop kan kijken, ziet 26 seconden voor de planeet weer verschijnt, de ringen tevoorschijn komen. Wie met het blote oog de bedekking waarneemt, moet wel wat geduld hebben eer maan en Saturnus los van mekaar te zien zijn.
Saturnusbedekking op 21 augustus 2024 - Foto: Koen Van der Auwera
Hoe ontstaat zo’n planeetbedekking?
Alle planeten in het zonnestelsel draaien om de zon. Saturnus doet daar veel langer over dan de aarde. Elk jaar staat de aarde bijgevolg gedurende een deel van het jaar tussen de zon en Saturnus. Dan is de planeet ’s nachts zichtbaar.
En dan is er de maan. Die draait in ongeveer één maand rond de aarde en komt dus eenmaal per maand in de buurt van de planeet. Maar het baanvlak van de maanbaan valt niet samen met de het baanvlak van de planeten. De vlakken snijden mekaar wel. In de meeste gevallen passeert de maan dus onder of boven de planeet. Dat zorgt vaak voor mooie samenstanden. Heel af en toe staat de maan op het moment van de ontmoeting met de planeet wel in het planetenvlak. En dan gaat de maan de planeet bedekken!
Planeetbedekkingen gebeuren in reeksen. De huidige reeks van Saturnusbedekkingen begon op 6 april 2024 en zal eindigen op 1 februari 2025. Niet alle bedekkingen zijn overal zichtbaar. Die van februari 2025 bijvoorbeeld is alleen waarneembaar in het oosten van Azië. Daarna is het wachten tot in 2031 voor een nieuwe reeks. Grijp daarom deze kans om dit mooi hemelverschijnsel waar te nemen!
*** UPDATE 2 JAN 2025***
De weersvooruitzichten zijn niet goed voor zaterdagavond. Urania zal niet geopend zijn.
Mochten er onverhoopt toch opklaringen zijn, of bevind je je op een plaats waar het beter weer is, dan loont het zeker de moeite om dit verschijnsel te bekijken met een verrekijker!
*** ENKEL BIJ HELDER WEER ***
Kom de Saturnusbedekking zelf bekijken bij Urania!
We houden de weersvoorspellingen nauwgezet in het oog, en als de vooruitzichten gunstig genoeg zijn, zullen we op zaterdagavond 4 januari een speciale waarnemingsavond organiseren.
Hou deze pagina in het oog voor verdere info!
