In april zijn er weer wat planeten te zien.
Ontdek wat er allemaal te zien is aan de hemel deze maand.
De zichtbare planeten
Mercurius is deze maand niet te zien.
Venus verschijnt laag boven de oostelijke ochtendhemel.
Mars is 's avonds eerst te zien in de Tweelingen (Gemini) en daarna in de Kreeft (Cancer) maar zijn zichtbaarheid neemt langzaam af.
Jupiter is 's avonds te zien in het westen en gaat pas na middernacht onder.
Saturnus is alleen tegen het eind van de maand te zien laag boven de oostelijke horizon.
De maan en planeten als wegwijzer:
Dinsdag 1 april tussen 22h en middernacht trekt de maan door de Plejaden (ook het Zevengesternte genoemd). Met een verrekijker is te zien hoe de donkere maanrand één voor één de sterren bedekt.
Woensdagavond 2 april om 22h vinden we de maansikkel bij Jupiter.
Zaterdag 5 april rond 21h30 staat de maan tussen Mars en Pollux van de Tweelingen.
Zaterdagavond 12 april staat de maan 2 graden ten westen (rechts) van Spica, de helderste ster van het sterrenbeeld Maagd (Virgo). In de loop van de nacht verkleint hun onderlinge afstand tot 1 graad (tweemaal de schijnbare maandiameter).
Paasmaan: zondag 13 april om 2h22 is het Volle Maan. Een normaal maandelijks verschijnsel, ware het niet dat dit de eerste Volle Maan is na het begin van de lente: meestal wordt dan de zondag daarop Pasen gevierd.
Zo valt Pasen dit jaar op 20/4. Pasen kan vallen tussen 22 maart en 25 april. De vroegste en de laatste datum komen zelden voor: 22 maart is geleden van 1818 en de volgende is in 2285. Die van 25 april kwam voor in 1943 en zal er weer zijn in 2038.
De kerkelijke bepaling van de dag van Volle Maan en begin van de lente loopt echter niet altijd gelijk met de astronomische bepaling, men wilde niet afhankelijk zijn van de astronomen om de paasdatum voor de volgende jaren vast te leggen!
Lyriden: kans op vallende sterren!
In de nachten van maandag 21 op woensdag 23 april kunnen we getuige zijn van een meteorenzwerm. In haar baan om de zon, schuift de aarde door een wolk van stofdeeltjes die hier achtergelaten zijn door de vroegere passage van een komeet. De stofdeeltjes verschroeien tijdens hun tocht door de dampkring.
We zien ze als lichtstrepen die allemaal uit hetzelfde gebied aan de hemel lijken te komen: het sterrenbeeld Lier (Lyra), waaraan deze zwerm zijn naam te danken heeft.
Het is geen rijke zwerm maar er is geen storend maanlicht. Het maximum wordt verwacht op 22 april overdag, de meeste meteoren zijn te zien in de nacht ervoor en erna.
Dinsdag 29 april rond 5h30 staat Venus 3.7 graden ten noorden van Saturnus.
Woensdagavond 30 april rond 22h30 zien we in het westen de smalle maansikkel rechtsboven Jupiter.
Enkele sterrenbeelden in de kijker:
Denebola
Van middernacht tot één uur zien we halfweg tussen de horizon en het zenit (het punt recht boven je hoofd) één van de heldere sterren van het sterrenbeeld Leeuw voorbijschuiven. De ster Denebola (de staart van de leeuw) speelde een belangrijke rol in vroeger culturen.
Bij de Arabieren werd ze aangeduid als de "weersverandering": de eerste zichtbaarheid gaf het einde van het warme seizoen aan en wanneer ze in de avondschemering verdween betekende dit dat de zomer voor de deur stond. Bij de Chinezen stond ze samen met vier zwakke begeleiders bekend als Wu Ti Too, de zetel van de vijf keizers.
Sextant
Tegen het einde van de maand schuift de heldere ster Regulus van de Leeuw rond 22u30 doorheen het zuiden. Net ten zuiden hiervan (lager bij de horizon dus) bevindt zich een onopvallend sterrenbeeld dat Sextant genoemd wordt (Lat.: Sextans).
Tegenwoordig is het kinderspel om met een GPS (Global Positioning System) uw positie te kennen, maar vroeger was een sextant onmisbaar als meetinstrument voor de plaatsbepaling.
In de scheepvaart kon men hiermee de geografische breedte waarop men zich bevond achterhalen. Toen de Europese ontdekkingsreizigers voor het eerst de zuidelijke sterrenhemel bewonderden, zochten ze voor de namen van de nieuwe constellaties hun inspiratie vaak in termen uit de scheepvaart.
